Kepekler
Pirinç Kepeği :
Kahverengi pirincin dış katmanı. Kahverengi pirince rengini ve fındığımsı tadını veren pirinç kepeği mükemmel bir tiamin, niasin, vitamin B-6, demir, fosfor, magnezyum, potasyum ve fiber kaynağıdır.
Tahıllı yiyecekler ve karışımlar ve vitamin konsantrelerinde kullanılır. Pirinç kepeğinin yenmeyen türdekileri çiftlik hayvanlarını beslemek için kullanılır.
Buğday Kepeği :
Buğday (Triticum), buğdaygiller (Poaceae) ailesinden bütün dünyada ıshahı yapılmış tek yıllık otsu bir bitkidir. Karasal iklimi tercih eder.
Buğday; un, yem üretilmesinde kullanılan temel bir besin maddesidir. Kabuğu ayrılabileceği gibi kabuğu ile de öğütülebilir. Buğday aynı zamanda çiftlik hayvanları için bir yem maddesi olarak da yetiştirilmekdedir. Buğdayın un olarak öğütüldüğü un fabrikalarında , unun elenmesi sırasında undan ayrılan buğday kabukları ve diğer buğday parçacıklarından oluşan yan ürün kepek olarak adlandırılır.
Küspeler
Ayçiçek Küspesi :
Birleşikgiller (Compositeae) familyasının Helianthus annuus L. türüne giren ayçiçeği bitkisi tohumlarının, kısmen kabuklu veya kabuksuz olarak,
insan ve hayvan sağlığına zararsız yağ çözücüleri(Ekstraksiyon) ile yağların tohum ve meyvelerden ayrıştırılması veya Ekspeller ya da adî presle sıkılarak yağı alınmış proteince zengin kalıntıların elde edilmesi. Kıasacası Küspe : Bitkisel kökenli tohumların yağları alındıktan sonra geriye kalan kısımdır.
Soya Küspesi :
Yağ ve proteince zengindir. Biyolojik değeri de iyidir. Özellikle ısıya maruz kalmamış ham soya küspesinde, proteinin iyi değerlendirilmesini önleyen Tripsin inhibitör denen maddeyi ihtiva eder.
Ham selülozca fakir ve lezzetlidir. B vitaminince zengindir. Bütün yemlere katılabilir.
Değerleri;
Bitki ismi | Protein | Enerji | Kül |
Soya Küspesi | 46 | 2600 | 6,0 |
Kanola Küspesi :
Kanola (Brassica napus Kanola Oleifera sp.), kışlık ve yazlık olmak üzere iki fizyolojik döneme sahip bir yağ bitkisidir.
Kanola tanesinde bulunan %38-50 yağ ve %16-24 protein ile önemli bir yağ bitkisidir.Kanola tohumlarının insan ve hayvan sağlığına zararsız yağ çözücüleri(Ekstraksiyon) ile yağların tohum ve meyvelerden ayrıştırılması veya Ekspeller ya da adî presle sıkılarak yağı alınmış proteince zengin kalıntıların elde edilmesi işlemi sonucu ortaya çıkan ürün kanola küspesidir.
Yağlar
Fındık Yağı : Fındık yağı
Kanola Yağı : Kanola yağı
Ayçiçek Yağı :
HAM YAĞ : Pamuk çekirdeği, ayçiçek çekirdeği, soya, mısır özü, kanola , fındık v.b. yağlı tohumların temizlenmesi, kabuktan ayrılması, pullanması ve aşağıdaki yöntemlerden biri kullanılarak yağın tohumdan ayrıştırılmış haline ham yağ denir
YÖNTEMLER :
a. Presyon (Mekanik sıkma)
b. Ön Presyon (Mekanik sıkma ve ekstraksiyon)
c. Direkt ekstraksiyon Yağlı tohumun kabukları kırma makinasında kırılır . Pullama işlemi ile yağ hücrecikleri patlatılır. Pullanmış olan iç mal öncelikle ısıtma tavasına alınarak ısıtılarak pişirilir. Sonrasında yukarıdaki yöntemlerden biri kullanılarak yağ ile küspe ayrılır. Elde edilen ham yağ filtre edilerek rafine ünitesine gönderilir.
RAFİNE YAĞ : Ham yağın, fiziksel ve kimyasal yöntemler kullanılarak ve aşağıdaki işlemlerden geçirilerek yenilebilecek lezzete kavuşmuş haline denir.
İŞLEMLER :
1.Degumming, (yağ yıkama) işlemiyle ham ayçiçeği yağı içindeki fosfatidler uzaklaştırılır.
2.Nötralizasyon işleminde, sodyum hidroksit ile muamele edilen ham yağı, içindeki serbest yağ asitlerin sabun şeklinde yağdan ayrılması sağlanır.
3.Beyazlatma aşamasında kuru nötr yağ ağartma (beyazlatma) toprağı adı verilen aktif kil–aktif kömür ile vakum altında (80-100ºC’de) işleme sokulur. Böylece toprak tarafından renk maddeleri absorbe edilerek yağdan ayrılır. Toprak-yağ karışımı soğutulur. Filtre edilir ve topraktan ayrılır.
4.Deodorizasyon’da yağ, düşük vakum altında (2-5 mm Hg) yüksek sıcaklıkta (184 – 230ºC) buhar ile işleme sokularak koku veren maddelerden ayrılır, lezzet ve kokusu nötür olan yağ ele geçer.
5.Vinterizasyon (berraklaştırma) işlemi, aşırı soğutulan (1-2, +2ºC) yağların soğukta süzülerek mevcut sterat ve mumlarından ayrılarak daha iyi bir görünüme kavuşturulmasıdır. Bu dört işlemin tamamlanmasından sonra teneke kutulara konulan rafine yağlar satış için depolanır.
Tahıllar
Mısır :
Mısır genellikle çok nemli iklim bölgelerinde yetiştirilebilen, tek yıllık özellikle yağı doymamış yağ grubunda olan bir tarım bitkisi.
Ham selülozca fakir ve lezzetlidir. B vitaminince zengindir. Bütün yemlere katılabilir.
Değerleri;
Bitki ismi | Protein | Enerji | Kül |
Mısır | 10 | 3000 | 6,0 |
Soya : Soya
Buğday :
Buğday, buğdaygiller (Poaceae) familyasının Triticum cinsinden bütün dünyada ıslahı yapılmış tek yıllık otsu bitki türlerinin ortak adı.
Karasal iklimi tercih eder. Mısır ile birlikte dünya çapında ikinci en fazla ekimi yapılan tahıldır. Bunları pirinç takip eder. Buğday; un, yem üretilmesinde kullanılan temel bir besin maddesidir. Kabuğu ayrılabileceği gibi kabuğu ile de öğütülebilir. Buğday aynı zamanda çiftlik hayvanları için bir yem maddesi olarak da yetiştirilmekdedir. Hasattan sonra atık ürün olarak saman balyası çıkar.